 |
Simon van Til – Mirjam Kuitenbrouwer, een mailwisseling afb. p.16: Mirjam Kuitenbrouwer, Recursiecabine (in MMKA), dakasfalt, vurenhout, aluminium, acrylglas, lak, boeken en overige materialen, 244 x 276 x 193 cm, 2012 31 januari 2012 11:33 / SvT > MK Dag Mirjam, […] Ik ben nu bezig met de voorbereidingen van een nieuw werk, dat ik volgende week hoop te fotograferen. Een volle maan én heldere avond zijn de vereisten, en dat lijkt beide zowaar te gaan lukken. Ik heb al veel tijd in dit idee gestoken, waarbij ik d.m.v. het gereflecteerde licht van de maan een tweede reflectie veroorzaak, die op haar beurt het negatief belicht. Het ombuigen van licht en zichtbaarheid bij de gratie van reflectie zijn het uitgangspunt. Afgelopen jaar heb ik dat met een ronde spiegel toegepast, maar ik ben nu uitgekomen op een uiterst simpel beeld van een witte schijf, een soort prototype of kinderlijke maan. Hartelijke groet, afb. p.17: Simon van Til, Moonlit Disk (work in progress), januari 2012
4 februari 2012 19:12 / MK > SvT Hoi Simon, […] Heb je de verduistering op 10 december gezien? Ik wist helemaal niet dat die zou komen. Ik liep aan de rand van landgoed Boschveld en verwonderde me over de maan waar een gekke hap uit was, terwijl die de dag ervoor nagenoeg vol was. Iets later die avond, terug op de fiets naar het atelier, was de maan weer zo goed als rond. Heel vreemd. Zo vreemd zelfs dat ik bijna dacht dat het een truc was geweest en iemand een gekke nepmaan boven Warnsborn had gebeamd. De volgende dag kwam ik erachter dat er wel degelijk een gedeeltelijke maansverduistering was geweest. Ik liep dus bij toeval net op het goede moment daar in het bos. Op internet las ik dat de verduistering ongeveer twintig minuten zichtbaar moest zijn geweest, dat de opkomende maan om 16:26 nog niet goed te zien zou zijn, om 17:18 helemaal vol zou zijn, en dan pas 5 graden boven de horizon zou staan. Ik heb het rond tien voor vijf gezien. Rechtsboven een flinke hap met een hele flauwe bocht eruit. Dat was dus de schaduw van de aarde. Wat vooral raar was, was dat hij ook zo oranje was, en niet oplichtend wit als altijd. Het leek vooral iets wat heel lokaal was, en zeker niet iets dat misschien wereldwijd te zien was. Er is een collage van Joseph Cornell van twee vogeltjes tegen de achtergrond van een zonsondergang, waarop het ene vogeltje aan het andere vraagt waar de zon ’s nachts is. Het mooie is dat hun tekstballonnen volstaan met een licht veld en een donker veld. Met groet! afb. p.19: Joseph Cornell, Where Does the Sun Go at Night?, ca. 1964
16 februari 2012 21:49 / MK > SvT Hoi Simon, […] De foto die je me stuurde van Moonlit Disk blijft me intrigeren, eigenlijk meer dan wat je er nu op je site van laat zien, maar dat is natuurlijk alleen de werkopstelling. Ik ben ook benieuwd naar wat die twee rr-en betekenen, en waarom die ene R zo’n gek gekromd pootje heeft. Heeft het iets met de notatie van een r-waarde in de natuurkunde te maken, of met de r van reflectie – misschien een wel erg primitieve verklaring die ik nu verzin? Tot slot stuur ik je ook nog een scan van een dubbele pagina uit een boek dat je denk ik wel kent omdat het zo elementair is: De Natuurkunde van ’t Vrije Veld door professor Marcel Minnaert, hier uit de eerste druk uit 1937. Eerst vanwege de foto rechts, maar bij het scannen viel me de tekst linksboven op: “In het maanlicht is het landschap het mooist als er helemaal geen neveligheid is, want anders is het licht te zwak, de tegenstellingen minder in het oog vallend, en zou het tafereel allicht in een eentonig grijs kunnen overgaan.” Ik ben benieuwd of je een goede foto hebt kunnen maken, toen het nog zo vroor en de maan vol was. Op de foto die je mailde is de verzadiging van het blauw heel diep, terwijl die in de testopstelling veel grijzer is, net als de maanschijf. Op de fluweelblauwe foto wordt de schijf een ondefinieerbaar vlak, dat zelfs een spiegel zou kunnen zijn. Hij lijkt net iets van de vloer en de wand te zweven, wat heel raadselachtig is en waardoor het wit, dat heel egaal is, een nog vreemdere loze ruimte lijkt. […] Hartelijke groeten, afb. p.21: Simon van Til, werkopstelling Moonlit Disk, februari 2012 / R. Swierstra, Bezonning en Beschaduwing van Gebouwen en Terreinen, 1954, Fig. 100: bezonningstoestel Heliodon / Marcel Minnaert, De Natuurkunde van ’t Vrije Veld, 1937
23 februari 2012 15:42 / SvT > MK Hoi Mirjam, […] de mysterieuze rr-en betekenen niets! Ze waren er enkel om op scherp te stellen... Ik vind het toch moedig van je om een beter onderbouwde verklaring hiervoor te vinden. Die testfoto heeft plaatsgemaakt voor het negatief. Ik ben echter wel begonnen met een tweede versie voor Moonlit Disk. Deels uit onvrede over het huidige beeld, deels als geheel nieuw werk. Wat weet je toch prachtige bronnen aan te boren, ik vind je meegestuurde documentatie zeer interessant, de stereokaart voor scheelzienden, de mate van reflectie van een spiegel bij verschillende lichtcondities. Ik sta soms versteld van de enorme hoeveelheid informatie en boeken waar je over beschikt. Zelf lees ik zeer weinig moet ik bekennen. Romans ben ik helemaal mee gestopt. Soms mis ik het wel om enkel door woord en fantasie jezelf te verplaatsen, maar ik vond het ook afleiden wanneer fictie in de weg staat van het begrip van werkelijkheid. De astronomie houdt me dan ook het meest bezig omdat dit al het aardse, het menselijke, het vanzelfsprekende aan het wankelen brengt. Een blik op de wereld, niet ingegeven door subjectieve interpretatie, maar door feitelijke toetsing is dan ook een streven dat vaak opduikt in m’n werk. Hoewel de persoonlijke blik niet losgemaakt kan worden van subjectieve interpretatie, en hoewel de wereld bestaat bij de gratie van de beschouwer, bestaat de wereld evengoed zonder een beschouwend en interpreterend brein. De wereld die wij als mens ervaren, is hoogstwaarschijnlijk een uitzondering i.p.v. een vanzelfsprekendheid. Hartelijke groet,
3 april 2012 15:37 / SvT > MK Dag Mirjam, […] Donderdag hoop ik eindelijk het werk Moonlit Disk te voltooien. De maanbelichte schijf zal in de nieuwe foto het beeld vrijwel volledig innemen. Vrijdag is het officieel volle maan, donderdag belooft een zonnige dag te worden! Nu fiets ik nog even snel naar Intratuin. Alle goeds,
16 april 2012 18:44 / MK > SvT Hoi Simon, […] Ik heb net ontdekt dat je een nieuwe versie van Moonlit Disk op je site hebt gezet. Die ziet er goed uit, een schijf die bijna niet in het beeld wil passen, wat naar mijn idee ook overeenkomt met wat je ziet als je naar de volle maan kijkt. Ondanks dat die zo klein is aan de hemel, zie je dat het een enorm ding is. Zoiets zit ook in je nieuwe foto. Er zit zelfs een soort sikkelvorm in het wit, door het verloop van de helderderheid die in de linkerhelft extremer is dan in de rechterhelft. Gisteravond beluisterde ik opnieuw een interview uit 2006 met Anneke Brassinga dat opgenomen werd tijdens de schemering in het Sarphatipark in Amsterdam, waar ze eigenlijk nooit zit, maar vanuit het balkon van haar huis, drie hoog, op uitziet. Ze zegt daar toevallig iets moois over de volle maan die ze omschrijft als ‘de totale lichtende blankte’. Op jouw foto is natuurlijk niet de maan zelf te zien, maar een door de maan beschenen ‘maan’(-schijf). Veel groeten! afb. p.23: Simon van Til, Moonlit Disk, 2012
4 mei 2012 16:00 / SvT > MK Hai Mirjam, […] Dit is de eerste maand dat het niet lukt om bij volle maan te fotograferen, het zal te bewolkt zijn, ondanks dat de zon nu volop schijnt. Erg teleurstellend, want ik wil Moonlit Disk graag voorgoed voltooien. Ook ben ik teruggekomen op een maanbelichte schaduw, op de schaduwzijde van de aarde, een schaduw in schaduw, (Umbra in Umbra), waar ik een goed beeld voor heb gevonden, maar ook dit zal op zich moeten laten wachten. En dat nog wel tijdens een Supermaan, de maan staat nu het dichtst bij de aarde van heel 2012, dat kun je vooral bij maansopkomst goed zien, beduidend groter dan anders. […] Hartelijke groet, afb. p.24: Athanasius Kircher, Ars Magna Lucis Et Umbrae, 1646, p.608: Horologium Anacampticum Astronomicum (detail)
19 juli 2012 22:45 / MK > SvT Hoi Simon! Ontzettend bedankt voor je uitgebreide en enthousiaste mail. Ik wilde er gelijk op terugschrijven, maar moest eerst nog even iets afronden, en dat duurde vervolgens meer dan de hele week, en nu is het schrijven aan deze brief ook nog eens verspreid geraakt over een aantal dagen, tussen andere dingen door, en ook andersom: de andere dingen tussen dit schrijven door. […] Hoe geordend ik ook ben, ik raak meestal vreselijk achter met m’n eigen werk, met het verwerken van alle binnengehaalde boeken, internetpagina’s, sloopcamera’s en alle daaruit voortvloeiende ideeën voor komend werk waar ik geen tijd voor kan vinden. Het gaat al jaren zo, maar doordat ik tussen al die reflectie en ordening altijd werk heb gemaakt breekt De Grote Paniek nog niet uit gelukkig. […] Mijn eerste poging tot reorganisatie hier is volkomen gestokt. Ik dacht laat ik klein beginnen, bij een stapel boeken- en cultuurbijlagen uit NRC Handelsblad. De pagina’s eruit scheuren die ik wil houden en de rest bij het oud papier. Maar gelijk al bij de eerste krant kon ik niet meer besluiten wat ik weg moest gooien, en of ik zoveel ongelezen weg kon doen. De enige pagina die ik uitscheurde en waarna ik de rest maar uitstelde, was die waarboven de scherpe titel Zinnen als bliksemschichten prijkte, een recensie over een nieuwe vertaling van Hannah Arendts boek De Menselijke Conditie. De kern daarvan is een analyse van drie fundamentele menselijke activiteiten: arbeiden, werken, handelen. Onder ‘werk’, zo schrijft Luuk van Middelaar, verstaat Arendt het met mensenhanden scheppen van een kunstmatige omgeving. Specifiek voor werk was het gebruik van gereedschappen en werktuigen. Werk plaatst ons buiten de natuur in een eigengemaakte omgeving van dingen, huizen, wegen, in de wereld. De ‘wereld’ is, als mensenwerk, nadrukkelijk onderscheiden van ‘de aarde’, onze planeet. (NRC Handelsblad, 9 oktober 2009). Die zin confronteerde me met mijn manier van leven, dat ik zo ongeveer alles zelf maak of moet verbouwen, voor ik er in en mee kan leven. Mijn huis is daar het ultieme resultaat van, en daarin zat ik nou juist helemaal klem. […] Laatst zag ik ook ineens een mooie en duistere werkfoto van een nieuw project op je site: Umbra in Umbra (sunlit)(moonlit). Vorig jaar heb ik met veel plezier van alles gelezen en gezien over de obscure Jezuïet en geleerde Athanasius Kircher (1602-1680) die beroemd werd om zijn encyclopedische kennis. Ken je hem? Een van zijn vele boeken gaat over licht en schaduw: Ars Magna Lucis et Umbrae, ofwel The Great Art of Light and Schadow, fantastisch geïllustreerd en volledig (1080 pagina’s!) in te zien en als PDF binnen te halen op de Wolfenbütteler Digitale Bibliothek (WDB), ofwel de Herzog August Bibliothek in het Duitse Wolfenbüttel. […] Ik hoop dat het deze keer niet écht teveel is geworden wat ik je allemaal schrijf. Dus hierbij maar weer, met excuses voor de lengte, en plezier in al het gedachte. Hartelijks, afb. p.26: Mirjam Kuitenbrouwer, Taatsraamglobe (in Recursiecabine), messing en fresnellens, 2011
13 augustus 2012 22:27 / SvT > MK Dag Mirjam, […] Ik lees met veel plezier over de voormalige claustrofobische toestand van je volgepakte atelier, de volledig herziene versie van de Recursiekamer: Recursiecabine, en je pogingen tot ordening van je overstelpende hoeveelheid verzamelde citaten, boeken en teksten van eigen hand. Het omlijnen of ordenen van je denkwereld, en daarmee het werkterrein van je kunstenaarschap, lijkt een perpetuele strijd te zijn. Ik zou het persoonlijk als strijd bestempelen, maar misschien verwelkom jij juist wel deze wankele, broze wijze van werken/denken, en immer herhalende pogingen tot grip op een vervliegende en overvolle wereld. […] Vannacht zal ik opnieuw een maanbelichte schaduw fotograferen (Umbra in Umbra), het is weliswaar allang geen volle maan meer, deze is nu in het laatste kwartier, maar ik verwacht dat er alsnog genoeg licht overblijft, ik wil dit werk graag voltooien. Het is inderdaad een duister beeld, het zal een nagenoeg zwart vlak worden, met daarin een nog zwartere schaduw in de vorm van een trapeze. Deze vorm klapt het beeld als het ware open. Het werk focust op donkerte in donkerte (in tegenstelling tot Moonlit Disk, dat focust op licht in donkerte). Dit nieuwe werk onttrekt een beeld aan de duisternis. Een schaduw die valt op de schaduwzijde van de aarde, belicht door het enige andere hemellichaam dat als lichtbron fungeert, de maan, dat is voor mij de donkerste schaduw: umbrae. […] Ik wens je veel succes bij het voltooien van Recursiecabine, en zie erg uit naar de tentoonstelling. Hartelijke groet, afb. p.27: Simon van Til, Umbra in Umbra (schets), juli 2012 * unexpressive Emma van der Put curator Florette Dijkstra Op uitnodiging van De Ketelfactory stelde Florette Dijkstra de tentoonstelling unexpressive samen. Te zien is het werk van zeven kunstenaars die bijdragen leverden aan de eerste vier nummers van KUNSTWORDTTERUGKUNST, schrift voor nieuwe kunst. Zij zetten hun middelen van expressie in om de uitgangspunten van kunst in beeld te brengen en het instrumentarium van de kunstenaar verder te ontwikkelen. |
|||||
 |
||||||
 |
|
|
|
|
|
|